📌Piyasa, sürdürülemez iyimserlik ile gerekçesiz kötümserlik arasında hiç durmadan sallanan bir sarkaçtır. Akıllı yatırımcı kötümserlerden alıp iyimserlere satan bir realisttir.
📌Her yatırımın gelecekteki değeri şimdiki fiyatının bir fonksiyonudur. Ödediğiniz fiyat ne kadar yüksek olursa kârınız da o oranda düşük olacaktır.
📌Ne kadar dikkatli olursanız olun, hiçbir yatırımcının kaçınamayacağı tek risk hata yapma riskidir.
📌Bir yatırım ne kadar heyecan verici görünürse görünsün asla değerinden fazla ödeme yapmayın, bu konuda ısrarlı olursanız hata yapma olasılığınız azalabilir.
📌Parasal başarınızın sırrı sizin kendi içinizdedir. Hiçbir Wall Street "gerçeğini" kanıt olmadan kabul etmeyen, eleştiren bir düşünür olursanız ve "sabırlı bir güven" içerisinde yatırım yaparsanız en kötü düşen piyasalarsan bile avantaj sağlarsınız. Kendi disiplininizi ve cesaretinizi oluşturarak, başkalarının ruh durumundaki dalgalanmanın sizin finansal kaderinize hükmetmesine izin vermeye bilirsiniz. Bu işin sonunda, yatırımlarımızın seyrinin, sizin kendi gidişatınızdan çok daha az önemli olduğunu unutmamanız gerekir.
📌Akıllı yatırımcı, fiyatları yükselirken hisse senetlerinin daha çok riskli ve fiyatları düşerken daha az riskli olduğunun farkındadır. Fiyatların devamlı yükselişte olduğu piyasalardan çekinir, çünkü bu durum satın alınacak hisse senetlerini pahalılaştırır. Diğer taraftan (harcamalarınızı karşılamak için gereken parayı elinizde tuttuğunuz sürece) düşen bir piyasaya sevinmelisiniz, çünkü böylece hisse senetleri yeniden satın alınabilecek duruma gelecektir.
📌İşte bu nedenle cesaretlenin, yükselen borsanın ölümü herkesin korktuğu gibi kötü haber değildir. Hisse senedi fiyatlarındaki inişler sayesinde servet yapmak için daha güvenli ve makul bir zamandır.
📌Graham'ın deyişiyle "coşku başka yerlerde büyük başarılar için gerekliyken Borsalarda hiç şaşmadan felakete yol açabilir."
Çünkü korkunç kayıplar başlamadan önce alıcılar "kaça" sorusunu sormayı unuturlar. İradelerine en fazla ihtiyaçları olduğu anda onu kaybederek, Graham'ın "yatırımcının esas problemi ve hatta en kötü düşmanı muhtemelen kendisidir." savını doğrulamış olurlar.
📌Spekülasyon her zaman caziptir ve oyunu önde götürüyorsan çok eğlenceli de olabilir. Şansını denemek istiyorsan, bu amaç için sermayenden bir payı (ne kadar küçükse o kadar iyi) ayrı bir portföye koy.
📌Sırf piyasa yükseldi ve kazanç akıyor diye asla bu hesaba para ekleme (Bu, spekülatif fondan para çekmeyi düşünme zamanıdır.)
Spekülatif işlemlerini ve yatırım işlemlerini ne aynı hesapta karıştır ne de düşüncelerinde...
📌New York Borsasının zeminindeki brokerlerin kapanış ziliyle, (o gün piyasa ne yapmış olursa olsun) her zaman neşelenmeleri neden sanıyorsunuz? Çünkü ne zaman alım satım yaparsanız, onlar para kazanıyor.
Yatırım yapmak yerine spekülasyon yaparak, kendi servetinizi inşa etme şansını düşürüp başkalarının şansını yükseltiyorsunuz. Bunun sebebi Wall Street' in, Las Vegas yada hipodrom gibi, oranları, her zaman kurumun galip geleceği şekilde ve sonunda kurumu yenmeye çalışan herkesin aleyhine olacak şekilde ayarlamasıdır.
📌Graham'a göre yatırım işlemi : kapsamlı bir analiz yoluyla anapara güvenliğini ve bunun üzerine yeterli bir getiriyi vaat eden bir işlemdir. Yatırım için üç unsura dikkat çekiliyor:
⚡Hisse senedini satın almadan önce şirketi ve altında yatan faaliyetin sağlamlığını derinlemesine incelemelisiniz.
⚡Ciddi kayıplara karşı kendinizi planlı bir şekilde korumalısınız.
⚡Olağanüstü performans yerine "yeterli" performans peşinde olmalısınız.
📌Günlük hisse fiyatını bilmenizin imkânı olmadığı hallerde bile, sahibi olmaktan rahat hissedebileceğimiz şirketlerin hisselerine yatırım yapmalıyız.
📌Bir hisse senedine ne kadar çok kişi sahip olmak isterse istesin, siz hisse senedini sadece istediğiniz firmaya sahip olmanın ucuz yolu olduğu için satın almalısınız.
📌Piyasanın, büyük artış gösteren ya da başka nedenlerden dolayı çekici gelen hisse senetlerini mevcut halinden daha değerli gösterme eğiliminde olduğunu kabul edersek, geçici bir durumun yarattığı olumsuz sonuçlardan dolayı, gözden düşen şirketlere gerçek değerlerinin de altında değer biçecekleri beklentisine girmek mantıklıdır.
Bu borsanın temel kuralı olarak kabul edilebilir.
📌Buradaki kilit koşul, girişimci yatırımcının beğenilmeme döneminden geçmekte olan daha büyük şirketler üzerinde yoğunlaşmasıdır.
📌Küçük şirketlerde benzer nedenlerden dolayı hafife alınabilirler; çoğu kez sonradan kazançlarını ve hisse değerlerini yükseltebilirler ama buna rağmen piyasanın uzayan ihmalleri gibi risklerin içine de sürüklenebilirler.
📌Bu yüzden büyük şirketler diğerlerinin iki katı avantaja sahiptir. Öncelikle, onları sıkıntılı bir sürecin içerisinden çıkaracak ve yeniden tatmin edici kâr zeminlerine taşıyacak sermaye kaynaklarına ve beyin gücüne sahiptirler.
📌Paranızın üçte birini yabancı hisseleri içeren yatırım fonlarına yatırmak, kendi arka bahçemizin her zaman yatırım yapılacak en iyi yer olmaması riskine karşı iyi bir sigortadır.
📌"Açıkgöz Yatırımcı"nın klasik tanımı; düşen piyasada herkes satarken alan ve yükselen piyasada herkes alırken satan kişidir.
📌Neredeyse tüm yükselen piyasaların bazı iyi tanımlanmış ortak özellikleri vardır:
⚡Geçmişe ait yüksek fiyat seviyesi,
⚡Yüksek fiyat kazanç oranı,
⚡Tahvil getirileri karşısında düşük kalmış getiriler,
⚡Kâr spekülasyonları ve
⚡Düşük kalitede yeni adi hisse senedi ihraçlarıdır.
📌Yükselen piyasa ne kadar uzun sürerse, yatırımcılar o kadar daha fazla bellek kaybına uğrayacaklardır; beş yıl ya da daha uzun bir süre sonra çoğu kişi düşüş piyasalarının gerçekleşebileceğine inanmakta güçlük çeker. Bütün unutkanlar hatırlamaya mahkûmdur ve borsada ortaya çıkarılan anılar her zaman tatsızdır.
📌Bir şirketin sicili ve gelecek beklentileri ne kadar iyiyse, hisse fiyatlarının, defter değeriyle daha az ilişkisi olacaktır. Fakat defter değerinin üzerindeki prim miktarı arttıkça, şirketin gerçek değeri hakkında karar verme esasları belirsizleşir, bu değer artması borsanın havasına ve ölçümlerine daha çok bağımlı olması anlamına gelir.
📌Uyanık ve cesur bir yatırımcı, zaman zaman ortaya çıkan hatalardan ders alır. Çoğu işletme yıllar geçtikçe karakter ve kalite olarak değişecektir. Bu bazen iyiye doğru olur, bazense kötüye doğru olur. Yatırımcı, şirketlerin performansını bir atmaca gibi izlememelidir. Bunun yerine ara sıra dikkatli ve etraflıca inceleme yapmalıdır.
📌Fiyat dalgalanmalarının gerçek yatırımcı için tek bir anlamı vardır. Fiyatlar sert bir biçimde düştüğünde akıllılık ederek alma ve çok yükseldiklerinde de satma fırsatı sağlarlar. Diğer zamanlarda, borsayı unutarak, kâr getirilerine ve hisselerine sahip olunan şirketlerin faaliyet sonuçlarına yoğunlaşmak daha iyi olur.
📌Altın kural: bir hisse senedini büyük bir yükselişten hemen sonra asla almayın ve büyük bir düşüşten hemen sonrada asla satmayın.
📌Gerekçesiz değer düşüşlerinden paniğe kapılan ve çok etkilenen yatırımcı, en temel avantajlarını yanlış yolda dezavantajlara dönüştürür. Graham "temel avantaj" derken neyi kastetmektedir? Graham akıllı bir yatırımcının Bay Piyasayı izleyip izlememe kararını verme özgürlüğünden bahsetmektedir. Çoğu bireysel yatırımcının başarılı olmasını önleyen ne olduğu sorulduğunda, "Başarısızlıklarının ana nedeni borsanın sürekli ne yaptığına bakmalarında yatar" şeklinde cevap verir.
📌Satın aldığınız hisse senetleri yada fonların piyasayı bugün, bu hafta, bu ay ya da bu yıl geçip geçemeyeceğini bilemezsiniz. Kısa vadede kazançlarınız Bay Piyasanın ve onun isteklerinin tutsağı olacaktır. Fakat değer yaratan kârlı şirketler belki bugün, belki yarın ama mutlaka sonunda Bay Piyasayı yenecektir.
📌Yatırım başkalarını kendi oyunlarında geçmek demek değildir. Yatırım kurallarını çizdiğiniz kendi oyununuzda kendinizi kontrol etmekle ilgilidir.
📌Eğer yatırım ufkunuz uzunsa (en az 25-30 yıl) tek bir mantıklı yaklaşım vardır; paranızın bir kısmıyla her ay otomatik satın alın. Mali başarınızı başkalarıyla ölçmeyi reddedin. Sonuçta hiç kimsenin mezar taşında "Piyasayı Yendi" yazmaz.
📌İlk olarak kaybetmeyin: Riskin bazı şiddetli ve kalıcı özellikleri vardır. Yükselen bir piyasada en büyük kumarları oynayıp, en büyük paraları kazananlar arkadan gelmesi kaçınılmaz olan düşüş piyasalarında her zaman en çok yara alan kişiler olurlar.
📌Bir kez büyük paralar kaybettikten sonra, olduğunuz yere geri dönebilmek için daha fazla kumar oynamaya başlarsınız. Şaşılacak biçimde şanslı olmanız dışında, bu facianın reçetesidir.
📌Kendisinden, uzun meslek hayatı süresince nasıl zengin olunacağına dair tüm öğrendiklerini özetlemesi istendiğinde; Wertheim&Co.'nun efsanevi finansçısı J.K.Klingenstein, şu basit yanıtı vermişti: "Kaybetmeyin."
📌Akıllı bir yatırımcı olmak için, paranızın asla çoğunu ya da hepsini kaybetmeyeceğinizi garantilemek üzere sorumluluk almalısınız.
📌Graham'ın fiyatlar üzerindeki güvenlik marjı kuralını uygulayıp, bir yatırım için çok fazla para ödemekten kaçınarak, varlığınızı kaybetme yada aniden tüketme ihtimalini en aza indirebilirsiniz.
📌 Risk hisse senetlerinde değil, bizim içimizdedir. Elimizde ne türden yatırımlar bulunduğuna değil, ne tür bir yatırımcı olduğumuza bağlıdır.
📌Akıllı yatırımcı sadece analizi doğru yapmaya odaklanmamalıdır. Eğer analiziniz yanlış çıkarsa, kayba karşı kendinizi nasıl garanti altına alacağını da bilmelidir.
📌Yatırımcılar hiçbir zaman belirsizlikten hoşlanmadılar, buna rağmen risk, yatırım dünyasının en temel dayanıklı koşuludur. Her zaman böyle olmuştur ve böyle olmaya devam edecektir. Özünde "belirsizlik" ve "yatırım yapmak" eş anlamlıdır. Gerçek hayatta hiç kimse bir hisse senedine yatırım yapmak için en iyi zamanı görme yeteneğine sahip değildir.
📌Geleceğe yatırım yapma inancı olmasaydı, hiç kimse yatırım yapmazdı. Bir yatırımcı olabilmeniz için daha iyi bir yarına inanmalısınız.
📌Graham ve Doddsville yatırımcılarının ortak entellektüel teması şudur: bir işin değeri ile bu işin piyasadaki küçük parçalarının fiyatı arasındaki tutarsızlıkları aramak.
Esasında etkin piyasa kuramcılarının, pazartesi mi yoksa perşembe mi, ocak ayında mı yoksa temmuzda mı, vs. hisse senedi satın akmak gerektiği şeklindeki kaygılarından uzak bir biçimde, bu tutarsızlıklardan faydalanırlar.
📌Yatırımcılar sadece iki değişken üzerinde dururlar: "fiyat" ve "değer."
Walter, değerlerinin çok altında satılan hisse senetlerini nasıl tespit edeceğini çok iyi bilir. Bütün yaptığı budur. Günlerden pazartesi mi, yoksa cuma mı, o gün seçim mi yapılacak, onu hiç ilgilendirmez. Sadece şunu söyler, eğer bir işletme bir dolar değerindeyse ve ben onu 40 sente alabiliyorsam, bu iyi bir şey olabilir. Ve bunu tekrar tekrar yapar.
Sadece sorun, "bu kaç para" ve "gerçekte bunun değeri ne kadardır?"
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder